

Γεώργιος Στρούγγης Βενετάς
MD, MSc, FEBPRM
Φυσίατρος, Στρατιωτικός Ιατρός, Αθλητίατρος
Ιατρείο Πόνου


Τι είναι πόνος;
Ο πόνος είναι ένα μήνυμα ότι κάτι έχει συμβεί, ότι κάτι δεν πάει καλά. Ο οξύς πόνος συμβαίνει γρήγορα και εξαφανίζεται όταν παύει να υφίσταται το αίτιο, ενώ ο χρόνιος πόνος διαρκεί περισσότερο και μπορεί να συνεχιστεί ακόμα και μετά την αντιμετώπιση της αιτίας που τον προκάλεσε.
Τι είναι ο οξύς πόνος;
Ο οξύς πόνος εμφανίζεται συνήθως ξαφνικά και προκαλείται από κάτι συγκεκριμένο. Είναι οξύς σε ποιότητα. Συνήθως δεν διαρκεί περισσότερο από τρεις μήνες. Εξαφανίζεται όταν δεν υπάρχει πλέον υποκείμενη αιτία. Στις αιτίες του οξύ πόνου περιλαμβάνονται:
-
Χειρουργικές επεμβάσεις
-
Κατάγματα
-
Οδοντιατρικές εργασίες
-
Τραύματα και εγκαύματα
-
Τοκετός
Τι είναι ο χρόνιος πόνος;
Ο χρόνιος πόνος είναι ο πόνος που διαρκεί πάνω από τρεις μήνες. Μπορεί να συνεχιστεί πολύ μετά την αποκατάσταση του αιτίου που τον προκάλεσε, ενώ κάποιες φορές συμβαίνει χωρίς προφανή λόγο. Μπορεί να υπάρχει συνεχώς ή να έρχεται και να φεύγει.
Μπορεί να δυσχεραίνει τις καθημερινές δραστηριότητες όπως την εργασία, την κοινωνική ζωή, την προσωπική φροντίδα και τη φροντίδα των άλλων. Μπορεί να προκαλέσει άγχος, κατάθλιψη και προβλήματα ύπνου, τα οποία επιδεινώνουν τον πόνο. Έτσι δημιουργείται ένας κύκλος που είναι δύσκολο να σπάσει.
Οι συνήθεις τύποι χρόνιου πόνου αφορούν τα εξής:
-
Αρθροπάθεια - αρθρίτιδα ή πόνος στις αρθρώσεις
-
Πόνος στη μέση - οσφυαλγία - ισχιαλγία
-
Πόνος στον αυχένα - αυχεναλγία
-
Καρκινικός πόνος
-
Κεφαλαλγία - πονοκέφαλος, συμπεριλαμβανομένης της ημικρανίας
-
Πόνος σε ουλώδη ιστό - ουλές
-
Μυϊκός πόνος σε όλο το σώμα όπως στην ινομυαλγία
Τι προκαλεί χρόνιο πόνο;
-
Χρόνιες παθήσεις όπως αρθρίτιδες, νευρολογικά νοσήματα και καρκίνος.
-
Διάφοροι τραυματισμοί και παθήσεις (διαστρέμματα, κατάγματα, λοιμώξεις κλπ) μπορούν να καταστήσουν το σώμα πιο ευαίσθητο στον πόνο. Αυτή η ευαισθησία μπορεί να παραμείνει ακόμη και μετά την επούλωση του αρχικού τραύματος.
-
Σε κάποιες περιπτώσεις ο χρόνιος πόνος δεν συνδέεται με προφανές σωματικό τραύμα ή πάθηση. Αυτό χαρακτηρίζεται ως ψυχογενής ή ψυχοσωματικός πόνος και προκαλείται από ψυχολογικούς παράγοντες όπως το άγχος, το στρες και η κατάθλιψη.
-
Είναι πιθανό να συνυπάρχουν διαφορετικές αιτίες πόνου που επικαλύπτονται. Θα μπορούσε για παράδειγμα, ο ασθενής να έχει δύο διαφορετικές παθήσεις ή ημικρανία και ψυχογενή πόνο μαζί.
Πώς γίνεται αντιληπτός ο χρόνιος πόνος;
Οι ασθενείς με χρόνιο πόνο περιγράφουν τον πόνο τους με διαφορετικούς τρόπους όπως κάψιμο, σφίξιμο, δυσκαμψία, τσούξιμο, τρύπημα ή απλά ως πόνο.
Ο χρόνιος πόνος συχνά προκαλεί:
-
Άγχος
-
Κατάθλιψη
-
Αίσθημα υπερβολικής κόπωσης
-
Αϋπνία - διαταραχές ύπνου
-
Μεταβολές της διάθεσης
Πώς αντιμετωπίζεται ο χρόνιος πόνος;
Η προσέγγιση εξαρτάται από παράγοντες, όπως:
-
Το είδος του πόνου.
-
Την αιτία του πόνου, εάν είναι γνωστή.
-
Την ηλικία και τη γενική κατάσταση υγείας του ασθενή.
Τα καλύτερα θεραπευτικά σχήματα χρησιμοποιούν συνδυασμό μέσων και μεθόδων όπως φάρμακα, αλλαγές στον τρόπο ζωής και ειδικές θεραπευτικές πράξεις.
Ποιες μέθοδοι χρησιμοποιούνται;
-
Διατροφή και άσκηση: Η άσκηση χαμηλής έντασης όπως περπάτημα, ποδήλατο και ελαφρύ κολύμπι, για 30 λεπτά κάθε μέρα και η υγιεινή διατροφή, συμβάλλουν σημαντικά στη μείωση του πόνου. Η άσκηση έχει επίσης αγχολυτική δράση, που είναι ιδιαίτερα χρήσιμη στον χρόνιο πόνο.
Ειδικές θεραπευτικές πράξεις: -
Εξωσωματική θεραπεία με κρουστικά κύματα – κρουστικός υπέρηχος (Extracorporeal Shockwave Therapy - ESWT)
-
TECAR (Tranferencia Electica CApacitiva Resistiva)
-
Θεραπευτικές εγχύσεις - PRP
-
Βελονισμός - ηλεκτροβελονισμός
-
Θεραπευτικός Υπέρηχος - Φωνοφόρεση
-
Ηλεκτρική διέγερση - Ιοντοφόρεση
-
Μάλαξη – Shiatsu
-
Βιοανάδραση (biofeedback)
-
Θερμοθεραπεία (επιφανειακή ή εν τω βάθει)
-
Κρυοθεραπεία
Ποια φάρμακα μπορούν να αντιμετωπίσουν το χρόνιο πόνο;
-
Τοπικά σκευάσματα (κρέμες, τζελ, διαλύματα κλπ), που εφαρμόζονται στο δέρμα, περιέχουν αναλγητικές ή αντιφλεγμονώδεις ουσίες και παράγουν θερμότητα ή κρύο.
-
Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ), μυοχαλαρωτικά, απλά παυσίπονα και κορτικοστεροειδή που λαμβάνονται από το στόμα ή παρεντερικά.
-
Αντιεπιληπτικά (φάρμακα που αποτρέπουν τις επιληπτικές κρίσεις) και αντικαταθλιπτικά για το νευροπαθητικό πόνο.
-
Οπιοειδή (ναρκωτικά).
-
Ηρεμιστικά για την αντιμετώπιση του άγχους και της αϋπνίας.